Το περασμένο καλοκαίρι, το να ντυθείς δε σήμαινε απαραίτητα να φορέσεις ρούχα. Σε όλη τη Νέα Υόρκη διακρίνονταν οπίσθια, θηλές αποκαλύπτονταν κάτω από διάφανα πουκάμισα και κοιλιές βρίσκονταν σε κοινή θέα κατά τη διάρκεια κάποιου meeting. Προσωπικά, άρχισα να κυκλοφορώ με τα ρούχα που προορίζονταν για την πλαζ και ό,τι see-through ρούχα διέθετα χωρίς ενοχές. Κι όλα αυτά όχι μόνο επειδή έκανε ζέστη, αλλά και λόγω αυτής της εξωτικής όσο και κατεπείγουσας αίσθησης του δε με νοιάζει πώς με βλέπουν οι άλλοι.
Η σχεδιάστρια Maryam Nassir Zadeh παρατήρησε την ίδια τάση στις Νεοϋορκέζες γύρω της αλλά και στον εαυτό της, οπότε κάπως έτσι εμπνεύστηκε το show της στην Εβδομάδα Μόδας της Νέας Υόρκης τον Σεπτέμβριο. Η συλλογή αφορούσε κυρίως μικρά κομμάτια υφασμάτων ταιριασμένων μεταξύ τους πάνω στα γυμνά σώματα των μοντέλων. Κάποια από αυτά ίσα που έφταναν για να καλύψουν το ένα στήθος, ενώ η αντιμετώπιση ήταν ότι επρόκειτο περισσότερο για κοσμήματα ή για όστρακα που στολίζουν το σώμα. "Αρκούν αυτά;" θυμάται ότι αναρωτιόταν. "Τελικά όμως, κατέληξα ότι το καθένα είχε τη δική του ουσία και αύρα". Την επόμενη μέρα τα σώματα των μοντέλων της Tory Burch ήταν μεν καλυμμένα με περισσότερο ύφασμα, αλλά όχι λιγότερο εκτεθειμένα. Το εναρκτήριο κομμάτι ήταν μια λευκή μπλούζα με μανίκι τριών τετάρτων, που αποκάλυπτε ένα γκρι εσώρουχο, συνδυασμένη με πλισέ μίνι φούστα σε γκρίζο χρώμα και στενή γραμμή επάνω από μια διάφανη μαύρη φούστα. Την ίδια λογική του layering υιοθέτησε για το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής, όπου κοιλιακοί, ντεκολτέ και ώμοι αποκαλύπτονταν κάτω από διάφανα υφάσματα.
Μέχρι να τελειώσει η Εβδομάδα Μόδας το σέξι είχε γίνει το κύριο μήνυμα των σχεδιαστών, όπως οι Simone Rocha από το Λονδίνο και Hermès από το Παρίσι. Δεν ήταν μια αντίδραση στο τι επέβαλλαν οι άνδρες να θεωρείται σέξι και να φορούν οι γυναίκες, ούτε καν μια επιστροφή σε πιο φιλήδονα ρούχα μετά από μια δεκαετία oversized γραμμών. Οι σχεδιάστριες που ηγήθηκαν αυτής της αλλαγής, της πλέον εύγλωττης μετά την πανδημία, επαναπροσδιορίζουν το ελκυστικό, καθώς και με ποιους όρους αντιλαμβανόμαστε το σώμα μας και τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε με τους άλλους. "Πάντα δυσκολευόμαστε να πούμε "σέξι”" αναλογίζεται η Nadège Vanhée-Cybulski, artistic director της γυναικείας σειράς του οίκου Hermès. "Αυτό είναι οπισθοδρομικό, πού πήγε η γυναικεία απελευθέρωση;". Πάντως, αυτό που διαρκώς επαναλαμβάνει στην ομάδα της είναι: "Είμαστε –είστε– η νέα γενιά σχεδιαστών και τα πράγματα έχουν αλλάξει, γι’ αυτό πρέπει να δώσουμε μια καινούρια έννοια στο τι είναι σέξι". Το εντυπωσιακό είναι ότι η νέα τάση δεν κάνει την εμφάνισή της σε μια ουτοπική κοινωνία, όπου οι γυναίκες μπορούν να διαχειρίζονται το σώμα τους και τα συναισθήματά τους και να γίνονται αποδεκτές ή να μην απειλούνται. Το γυναικείο σώμα βρίσκεται υπό ομηρεία σε όλο τον πλανήτη, από τις Ηνωμένες Πολιτείες της απαγόρευσης των αμβλώσεων μέχρι τους θρησκευτικούς ή πολιτικούς περιορισμούς όπου αλλού.
Για τις σχεδιάστριες που προτείνουν αυτό το νέο όραμα αισθησιασμού το ζήτημα δεν είναι η έκθεση, αλλά το δικαίωμα σε αυτήν που φοράει τα ρούχα να επιλέγει τι και πόσο θα αποκαλύψει. Όπως η Tory Burch, αρκετοί σχεδιαστές, με τα ευέλικτα και ευπροσάρμοστα ρούχα τους, πρόσφεραν αυτήν την επιλογή στις γυναίκες. Σύμφωνα με την Burch, στις γυναίκες δεν αρέσει να τους υπαγορεύουν τι θα φορέσουν, θέλουν να έχουν εκείνες την πρωτοβουλία, πράγμα εξαιρετικό.
Όσον αφορά τη νέα της συλλογή, η Rocha χαρακτηρίζει την εκτεθειμένη σάρκα που παρουσίασε ως μικρές "δαγκωματιές", κάτι που πάντα έκανε, μόνο που για την Άνοιξη 2023 το έκανε με λίγο προκλητικότερο τρόπο. Αναμφίβολα, η πανδημία επαναπροσανατόλισε τη σχέση με το σώμα μας, καθώς μείναμε κλεισμένοι για μήνες σε περιορισμένους χώρους και χωρίς πολλές επαφές. Το να ξαναμπούμε στον δημόσιο χώρο ήταν μια εμπειρία δυνατή, που μας έκανε να σκεφτούμε τους όρους προβολής της σωματικότητάς μας. Στον Hermès η συλλογή της Vanhée-Cybulski είχε μια ασυνήθιστα σωματική αίσθηση: κορδόνια τυλιγμένα γύρω από γυμνούς κοιλιακούς και αμάνικα τοπ που άφηναν ακάλυπτα πλευρά και ντεκολτέ. Για τη Vanhée-Cybulski οι περιορισμοί της πανδημίας ως προς την ελεύθερη σωματική κίνηση και επαφή –η αίσθηση του αέρα καθώς τρέχεις, το ίδιο σου το δέρμα σε επαφή με αυτό των άλλων ανθρώπων– έγιναν ξανά καινούρια και ακόμα εντονότερα. "Τα ρούχα έχουν, κατά τη γνώμη μου, μια πλευρά οικειότητας αλλά και δημόσιας διασύνδεσης". Τα δερμάτινα φορέματά της σε σχήμα ποδιάς και τα σουέντ κομμάτια σε προκαλούσαν να τα δοκιμάσεις επάνω στο δέρμα σου.
Η Γαλλίδα σχεδιάστρια Ester Manas και ο Βέλγος συνεργάτης της Balthazar Delepierre είναι κορυφαίοι στο να δημιουργούν κομμάτια υψηλής μόδας που απευθύνονται σε κάθε σωματότυπο. "Τα ρούχα μας είναι ρευστά, μπορείς να παίξεις με αυτά". Οι Manas και Delepierre αντιμετωπίζουν τη δουλειά τους ως "τη γιορτή του σώματος" όπου κάθε κορίτσι μπορεί να κρύψει ή να αποκαλύψει όσα επιθυμεί.
Οι γυναίκες σχεδιάστριες συνήθως σχεδιάζουν τα ρούχα με ενσυναίσθηση. "Χωρίς το φύλο να καθορίζει τι θα σχεδιάσεις, ωστόσο σκέφτεσαι το στήθος σου, τις καμπύλες σου" αναφέρει η Vanhée-Cybulski. Η εφηβεία, η εμμηνόπαυση, όλες αυτές οι διαρκείς μεταμορφώσεις του σώματος μπορεί να καθορίσουν με ποια ρούχα αισθάνεσαι άνετα. Αυτή η θεμελιακή σύνδεση με το ανθρώπινο σώμα είναι που κάνει ξεχωριστή τη δουλειά των γυναικών σχεδιαστριών. Αυτή τη στιγμή, πράγματι, φαίνεται ότι τα προσωπικά συναισθήματα υπερτερούν των κοινών αξιών ή των κρίσεων. Ακόμα και στην Comme des Garçons ένα από τα μοντέλα της Rei Kawakubo διέσχισε την πασαρέλα μέσα σε έναν τεράστιο φιόγκο, όταν όμως γύρισε, αποκάλυψε μια μικροσκοπική φούστα. Όπως το θέτει η Rocha: "Δεν είναι το πώς φαίνεσαι, αλλά το ποιος είσαι, τι θέλεις να προβάλλεις, πόσο συνδεδεμένος είσαι με τον εαυτό σου. Αυτή είναι η δύναμη". Ίσως αυτή η έμφαση στο άτομο και το σώμα είναι και η μεγάλη αλλαγή της μόδας μετά την πανδημία. Το τι προβάλλουν οι άλλοι στα ρούχα που φοράμε είναι δικό τους θέμα και μας είναι αδιάφορο. Αυτό που κρύβεται πίσω από την οθόνη στο Zoom έγινε εξαιρετικά προσωπικό. Πού θα οδηγήσει όλη αυτή η κατάσταση; Σύμφωνα με τη Vanhée-Cybulski, προμηνύει τη δυστοπία που επίκειται. Η επικράτηση της τεχνολογίας στη ζωή μας οδήγησε "στην ανάγκη να εκφραστεί η ανθρώπινη υπόσταση".
Ενόψει των εμφυτευμάτων στο σώμα και της τεχνητής νοημοσύνης που θα μας αντικαταστήσει στην εργασία, αποκαλύπτουμε τα μπράτσα, τους μηρούς, τη σάρκα μας σαν μια κραυγή της ενσώματης ύπαρξης. Σαν να λέμε στον εαυτό μας: "Αυτό που με κάνει ξεχωριστό είναι το ότι είμαι άνθρωπος". Για την ώρα, πάντως, "η πανοπλία μας είναι και η δύναμή μας να την κατέχουμε", σύμφωνα με τη Nassirzadeh. "Αυτό θέλω να φορέσω και μπορώ να το υποστηρίξω".
Από τη Rachel Tashjian
Επιμέλεια: Alison S. Cohn