Στο τέλος κάθε χρονιάς καταφεύγουμε συχνά σε ανασκοπήσεις, οι οποίες μας βοηθούν να κάνουμε τον απολογισμό για να "κλείσουμε" το έτος που φεύγει και να υποδεχτούμε με εξαγνισμένη σκέψη το νέο που έρχεται. Για τη βιομηχανία της μόδας, το 2023 ήταν μια ενδιαφέρουσα χρονιά με πολλές ανακατατάξεις στις "καρέκλες" των Creative Directors και των CEOs, τη μεγάλη στροφή της μόδας σε "wearable" trends και με μικρές εστίες ενθουσιασμού αναφορικά με στιλ που θα μπορούσαν να κάνουν εντύπωση, να αμφισβητηθούν, να αντισταθούν στη νόρμα που θέλει την πλειοψηφία ντυμένη με τον ίδιο, κομψό τρόπο. Το "quiet luxury" που κυριάρχησε στη μόδα 2023 δεν είναι απλά μια τάση, είναι μια αισθητική που μοιάζει να γράφει τη δική της ιστορία στην pop κουλτούρα, ενώ την ίδια στιγμή προκύπτει το ερώτημα για πώς θα διατηρηθεί η μαγεία της μόδας, και της δημιουργίας, όταν όλα φτιάχνονται για να φορεθούν. Κι αν αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, με την έννοια ότι η μόδα επιστρέφει στην ουσία της, μία άλλη "τάση" που παρατηρήθηκε αυτή τη χρονιά έρχεται να αμφισβητήσει εμμέσως αυτή την πρόθεση: η επιλογή των Celebrity Creative Directors, ανθρώπων δηλαδή που δεν έχουν διδαχθεί την τέχνη του σχεδίου μόδας και της μοδιστρικής, με πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα την περίπτωση του Pharrell Williams στον Louis Vuitton, αλλά και της Angelina Jolie που ιδρύει το δικό της atelier και συνεργάζεται με την Chloé, βάζει στην πλάστιγγα το τι τελικά έχει αξία, η φήμη που σου ανοίγει πόρτες ή η σκληρή δουλειά για ανέλιξη;
Ως αντίλογος, παρουσιάζονται επιλογές όπως αυτές του Seán McGirr (Alexander McQueen) και του Sabbato De Sarno (Gucci), που έγιναν έξω από το pool των ήδη καταξιωμένων Creatives και φανερώνουν μια τάση για αναζήτηση του φρέσκου (χωρίς ρίσκα;), αλλά εδώ το πρόβλημα αλλάζει μορφή και θέτει το ερώτημα για το πόσο συμπεριληπτική είναι η μόδα όταν οι αναθέσεις τηρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές: οι νεοδιορισθέντες είναι στην πλειοψηφία τους άρρενες και λευκοί. Το 2024 θα αναλάβει να ξεκαθαρίσει πιθανότατα κάποια απ' αυτά τα ερωτήματα και να δείξει προς τα που θα κινηθεί η μόδα με τη στροφή που παίρνει. Η επιστροφή της Phoebe Philo ισοσκελίζει λίγο το αρνητικό αποτύπωμα από την κυριαρχία του συγκεκριμένου μοντέλου, ενώ η αποχώρηση της Sarah Burton από τον Αlexander McQueen κάνει φτωχότερο τον κόσμο της couture ραπτικής. Η Maggie Smith, τέλος, στην καμπάνια της Loewe ήταν από τα πιο ελπιδοφόρα μηνύματα ό,τι κάτι πραγματικά αλλάζει στη μόδα.
– Η επιστροφή της Phoebe Philo
Οι φήμες ότι η Phoebe Philo επιστρέφει στη μόδα με δικό της brand ξεκίνησαν το 2021. Η πρώτη επίσημη ανακοίνωση, ωστόσο, ήρθε τον Φεβρουάριο του 2023 και ενώ το αρχικό λανσάρισμα είχε τοποθετηθεί για τον Σεπτέμβριο του 2023, αυτό τελικά συνέβη στα τέλη Οκτώβρη. Η πρώτη της συλλογή με τον λιτό τίτλο "Α1" διατέθηκε αποκλειστικά online από το phoebephilo.com και έγινε σχεδόν αμέσως sold out, παρά τις "τσιμπημένες" τιμές". Η σχεδιάστρια δεν σκοπεύει να ακολουθήσει το συμβατικό fashion calendar για τα επόμενα drops των συλλογών της, αφού η φιλοσοφία που διαπερνά τις δημιουργίες της είναι "μη – εποχικές" και αντανακλούν "κομμάτια ενός έργου που βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη". Στην καμπάνια που συνόδευε το λανσάρισμα της πρώτης συλλογής είδαμε να φωτογραφίζεται η Ελληνίδα χορεύτρια και ηθοποιός, Έλενα Τοπαλίδου.
-Η αποχώρηση της Sarah Burton από τον Alexander McQueen
Σε μία χρονιά μεγάλων ανακατατάξεων στις κορυφαίες θέσεις των οίκων πολυτελείας, και της συζήτησης που ξεκίνησε για το γεγονός της εκπροσώπησης, αφού στην πλειοψηφία τους οι περισσότεροι νέοι Creative Directors που ανακοινώθηκαν είναι λευκοί και άνδρες, ο Όμιλος Kering ανακοίνωσε την αποχώρηση της Sarah Burton από τον Alexander McQueen. H σχεδιάστρια ανέλαβε Creative Director του οίκου το 2010, μετά τον θάνατο του μέντορά της Lee Alexander McQueen, και μετά από 14 χρόνια στο τιμόνι της καλλιτεχνικής διεύθυνσης, παρουσίασε την τελευταία της συλλογή, την SS'24, στην Εβδομάδα Μόδας του Παρισιού, στις 30 Σεπτεμβρίου, υπενθυμίζοντας την τεράστια αξία και συνεισφορά της στην couture μόδα.
-To ντεμπούτο του Pharrell Williams στον Louis Vuitton
O Pharrell Williams έκανε το ντεμπούτο του ως Creative Director για τις ανδρικές συλλογές του οίκου Louis Vuitton τον Ιουνίου του 2023, με τη συλλογή Louis Vuitton Men SS24, μ' ένα show που πραγματοποιήθηκε στη γέφυρα Pont Neuf στο Παρίσι. Και συγκέντρωσε σ' αυτό όλα τα πρώτα ονόματα της showbiz. O Williams διαδέχτηκε τον Virgil Abloh, ο οποίος έφυγε απροσδόκητα από τη ζωή τον Νοέμβριο του 2021, και γύρω από την επιλογή του γεννήθηκαν μεγάλες προσδοκίες αλλά και ερωτηματικά, καθώς μάλιστα μιλάμε για έναν μη – σχεδιαστή που αναλαμβάνει αυτόν τον ρόλο. Παρά την επιτυχημένη συνδιαλλαγή του πολυτάλαντου μουσικού και συνθέτη με τη μόδα, το debate για το κατά πόσο η επιλογή ενός Celebrity Creative Director (έναντι ενός εκπαιδευμένου σχεδιαστή) έχει θετικό αντίκτυπο στο αποτέλεσμα και στη βιομηχανία της μόδας (και ποιο το μήνυμα που περνάει σε όλα εκείνα τα νέα ταλέντα που σπουδάζουν και εργάζονται σκληρά για να ανέλθουν στον χώρο της μόδας), θέτει καινούργια δεδομένα και πεδία εξερεύνησης για τα ζητούμενα της βιομηχανίας.
Πάντως, το show του Pharrell Williams στο Παρίσι για την πρώτη του Louis Vuitton συλλογή χαρακτηρίστηκε θρίαμβος (τουλάχιστον με όρους υπερθεάματος), ενώ τα σχέδιά του κρίθηκαν συνεπή και αισιόδοξα ως προς την κληρονομία του Abloh και την κουλτούρα που εγκαθίδρυσε στον Louis Vuitton.
-Η νέα εποχή Gucci
H αγωνία (και κυρίως η περιέργεια) για το ποιος θα αναλάβει τη θέση του Alessandro Michele στον Gucci, μετά την αποχώρησή του από τον οίκο που στιγμάτισε τη χρονιά του 2022 στη μόδα, έλαβε τέλος στις αρχές του 2023: ο Όμιλος Kering ανακοίνωσε τον Ιανουάριο του 2023 ότι ο Sabato De Sarno αναλαμβάνει τη θέση του Creative Director. Το ντεμπούτο του De Sarno έγινε στην Εβδομάδα Μόδας του Μιλάνου τον Σεπτέμβριο, και ο νέος Creative, που η προηγούμενη θητεία του ολοκληρώθηκε στον οίκο Valentino όπου εργάστηκε ως fashion director στο πλευρό του Pierpaolo Piccioli, μας σύστησε τη Gucci Ancora. Η συλλογή είναι ενδεικτική της "νέας εποχή" που επιχειρεί να εγκαθιδρύσει το luxury brand αφού από την παραμυθένια εξτραβαγκάντζα και τη vintage νοσταλγία του Michele, περνάει με τον De Sarno σε μία εποχή μοντέρνας, μίνιμαλ και οικείας luxury αισθητικής, που σκοπό έχει "να φορεθεί απ' όλους".
-H Barbie-mania
Η τάση του Βarbiecore επικράτησε στη μόδα του 2022, χάρη κυρίως στη συλλογή Valentino Pink PP. Όμως, η διάρκειά της ως hot trend πήρε παράταση χάρη στην πρεμιέρα της ταινίας "Barbie", η οποία κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2023, και αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για looks "λουσμένα" στο ροζ – τη στιγμή, μάλιστα, που το hot pink είχε ήδη αρχίσει να κάνει στην άκρη για να το διαδεχτεί μία άλλη σαρωτική τάση: το beige/brown trend. Η μανία με τη Barbie, το στιλ και το lifestyle της, δεν περιορίστηκε μόνο στο ντύσιμο, με τα promo looks της Margot Robbie, βεβαίως, να γίνονται η πιο original πηγή έμπνευσης για το πώς μπορεί μια γυναίκα να υιοθετήσει το Barbie look με σύγχρονο τρόπο, αλλά επεκτάθηκε στο μακιγιάζ, τη διακόσμηση, στο φαγητό, και σε ό,τι άλλο θα μπορούσε να αποκτήσει εικόνα Barbie.
– H χρονιά του Quiet Luxury – και του no pants trend
Αν, όπως αναφέραμε προηγουμένως, το hot pink ήταν η απόλυτη τάση του 2022, το "quiet luxury" είναι κυρίαρχο στο στιλ του 2023. Από το "Succession effect" που πυροδότησε η λήξη της σειράς – φαινόμενο και τις εμφανίσεις τις Gwyneth Paltrow στη δίκη της Γιούτα τον Μάρτιο του 2023 μέχρι και τώρα, στο τέλος της χρονιάς, δεν υπάρχει πρόταση στη μόδα που να μην λαμβάνει σοβαρά την αισθητική της "ήσυχης πολυτέλειας". Η πλειοψηφία των συλλογών μεγάλων οίκων κινήθηκαν με βάση τους κανόνες και τα χαρακτηριστικά αυτής της αισθητικής, της μοντέρνας πολυτέλειας, ενώ brands που συνδέθηκαν διαχρονικά μ' αυτή όπως Brunello Cucinelli και Ermenegildo Zegna, αλλά και νεότερα όπως τα The Row και Khaite κ.ά, γνωρίσαν αναγεννημένη δημοφιλία. Η συγκυρία ήταν δε η καλύτερη για να κάνει το λανσάρισμα της συλλογής του ομώνυμου brand της, η Phoebe Philo, η οποία συνέδεσε το όνομά της με την "ήσυχη πολυτέλεια" πολύ πριν αυτή γίνει top trend.
Την ίδια στιγμή, κι ενώ περνάμε σε μία νέα χρονιά, το 2024, στην οποία το "quiet luxury" δεν φαίνεται να υποχωρεί από το στιλ, ήδη έχει αρχίσει να συζητιέται έντονα ένα trend με αμφιλεγόμενο χαρακτήρα: το no pants trend θα μπορούσαμε να το αποδώσουμε κυρίως στα σχέδια του brand που αποδείχτηκε το πιο επιδραστικό μέσα στη χρονιά, τη Miu Miu, με τα sequin panties της Φ/Χ 2023 συλλογής του να απογειώνουν τις αναζητήσεις για τα προϊόντα του και να εκτοξεύουν το ενδιαφέρον για την τάση του no pants. To πώς θα εξελιχθεί η συγκεκριμένη πρόταση – που η αλήθεια είναι ότι έχει εγείρει πολλά ερωτηματικά αναφορικά με το σε ποιες γυναίκες απευθύνεται και πόσες μπορούν πραγματικά να την υποστηρίξει – μένει να αποδεχτεί, φιγουράρει πάντως στα hot της trends για την Άνοιξη – Καλοκαίρι 2024.
– H Maggie Smith στην καμπάνια Loewe
Ο όρος "συμπερίληψη" στη μόδα πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα και αποκτά ένα πολύ εύστοχο και ουσιαστικό παράδειγμα: η 88χρονη Dame Maggie Smith ποζάρει για την καμπάνια της Loewe και επικοινωνεί με το πιο αποτελεσματικό τρόπο το ότι οι πιο φρέσκες και επιτυχημένες ιδέες (marketing) οφείλουν να εμπεριέχουν αλήθεια και αυθεντικότητα. Ό,τι είναι ίδιο, επαναλαμβανόμενο, ρετουσαρισμένο για να δείχνει τέλειο, στη σύγχρονη εποχή μπορεί εύκολα να δείξει βαρετό. Η Maggie Smith ως Loewe Girl, από την άλλη, είναι η ουσία που οφείλει να κατακτήσει, και όχι μόνο να επικοινωνεί στα χαρτιά, η μόδα: ό,τι αφορά όλους.