Η Dame Mary Quant ήταν ένας θρύλος της βρετανικής μόδας, ισοδύναμος των The Beatles, της Twiggy, του mod κινήματος (κ.ά) που διαμόρφωσαν τα "Swinging Sixties" στο Λονδίνο της δεκαετίας του '60. Οι fashion καινοτομίες της Quant είναι τα "Swinging Sixties", θα μπορούσε να πει κανείς με απλά λόγια και χωρίς πολλές ενστάσεις. Της χρεώνουν τη δημιουργία του μίνι (χωρίς αυτό να είναι απολύτως ακριβές), ωστόσο δεν ήταν μόνο το μήκος της φούστας στο οποίο έφεραν επανάσταση τα σχέδια της Quant. Τα hotpants, τα εφαρμοστά ριμπ πουλόβερ, τα καλσόν σε έντονα χρώματα, τα PVC αδιάβροχα γνώρισαν ασύλληπτη δημοφιλία χάρη στη διορατικότητά της και την επιμονή της να σχεδιάζει ρούχα που αποπνέουν "ελευθερία" και "χαρά". Ρούχα που θα φορούσε και η ίδια. "Μού άρεσε να φοράω τα ρούχα που σχεδίαζα για φίλους και ανθρώπους που σκέφτονταν όπως εμείς. Αντανακλούσαν το αίσθημα ελευθερίας εκείνης της εποχής…" θα δηλώσει το 2019 στη Kate Kellaway της The Guardian. Κάπως έτσι, εξάλλου, ξεκίνησε να γράφεται το δικό της κεφάλαιο στην ιστορία της μόδας, με το ένστικτό της να αντιλαμβάνεται πώς ακριβώς ήθελαν να ντύνονται οι νέοι εκείνη την εποχή.
Βoutique Bazaar: η αρχή
Γεννήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1930 στο Blackheath του νοτιοανατολικού Λονδίνου, από Ουαλούς γονείς. Οι γονείς της ήταν δάσκαλοι, από οικογένειες ανθρακωρύχων, που είχαν μετακομίσει από το Κάρντιφ στο Λονδίνο για να διδάξουν. Η ίδια τελείωσε το σχολείο στο Blackheath και στη συνέχεια σπούδασε εικονογράφηση στο Πανεπιστήμιο Goldsmith. Αποφοίτησε με πτυχίο στη διδασκαλία της τέχνης και άρχισε να δουλεύει σχεδιάζοντας καπέλα για τον Δανό καπελοποιό Erik.
To 1955 άνοιξε με συνεργάτες τον φίλο της Archie McNair και τον (μέλλοντα τότε) σύζυγό της Alexander Plunket Greene την πρώτη Boutique Bazaar στον King's Road της περιοχής Chelsea του Λονδίνου [σ.σ. Στη δεκαετία του '60 ο δρόμος έγινε το meeting point των εκπροσώπων της mod κουλτούρας και φιλοξένησε από φημισμένες μπουτίκ και δισκογραφικές μέχρι διάσημες παμπ και το salοn "Slime” του Keith Wainwright, ένα από τα πρώτα για άντρες με διάσημους πελάτες].
Καθώς η Quant δεν μπορούσε να βρει να προμηθευτεί τα ρούχα που τής άρεσαν για να πουλήσει, άρχισε να σχεδιάζει τα δικά της. Το 1957 άνοιξε η δεύτερη boutique Bazaar στο Νάιτσμπριτζ και την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τον Plunket Greene [σ.σ. Έμειναν μαζί μέχρι τον θάνατό του το 1990 και απέκτησαν ένα γιο, τον Orlando].
Η επιτυχία της Mary Quant ήταν άμεση: μέσα σε 7 χρόνια από τη λειτουργία της boutique, η εταιρεία της είχε επεκταθεί σε όλη την Ευρώπη και τις Η.Π.Α και τα σχέδιά της άρχισαν να παράγονται μαζικά.
Η επανάσταση του miniskirt
Η δεκαετία του '60 είναι η δεκαετία του miniskirt. Πολλοί, λοιπόν, αποδίδουν την εφεύρεσή του στη βρετανίδα σχεδιάστρια, αν και η αλήθεια είναι ότι το μήκος της φούστας είχε αρχίσει να ανεβαίνει πολύ νωρίτερα, τη δεκαετία του '50. Πολλοί πλέον αποδίδουν τη δημιουργία της μίνι φούστας στον επίσης πρωτοπόρο Γάλλο σχεδιαστή André Courrèges, και αναγνωρίζουν στη Quant την τεράστια δημοφιλία που απέκτησε το είδος- τη διάδοσή του. Η ίδια στην ερώτηση αν εφηύρε το μίνι είχε απαντήσει ως εξής: "Ήταν τα κορίτσια του King's Road στη διάρκεια της εποχής του "Swinging London" που ανακάλυψαν το μίνι. Έφτιαχνα εύκολα, νεανικά και απλά ρούχα, με τα οποία μπορούσε κανείς να κινείται ελεύθερα, να τρέξει, να χοροπηδήσει και τα φτιάχναμε στο μήκος που επιθυμούσε ο πελάτης. Εγώ τα φορούσα πολύ κοντά και οι πελάτισσες έλεγαν "πιο κοντά, πιο κοντά". Στη Quant, βεβαίως, χρωστάμε την ονομασία του miniskirt: του έδωσε τον χαρακτηρισμό mini προς τιμήν του αγαπημένου της αυτοκινήτου, του Mini Cooper.
Οι fashion καινοτομίες της Quant
Μπορεί, λοιπόν, στην ιστορία η Quant να έχει μείνει γνωστή ως η Βρετανίδα που έκανε διάσημα τα μίνι, αλλά αυτή δεν ήταν η μοναδική της μεγάλη συνεισφορά στη μόδα. Αρχικά, η Quant πολύ σύντομα αντιλήφθηκε τις δυνατότητες που προσέφεραν τα πλεκτά ζέρσεϊ υφάσματα, που γνώρισαν στα '60s μεγάλη ζήτηση και αύξηση στην παραγωγή τους, και δημιούργησε μία -iconic πλέον- σειρά από knitted ζέρσεϊ φορέματα. Τα φορέματα της Quant θύμιζαν pullover και έρχονταν σε διάφορα χρώματα, με διάφορα σχέδια σε γιακάδες ή μανίκια, με φερμουάρ και κουμπιά, σε ίσια γραμμή ή πιο αέρινα στη φούστα. Σύντομα έγιναν ανάρπαστα, καθώς εκτός από μοντέρνα και πρακτικά, ήταν επίσης και οικονομικά προσιτά. Η ίδια η Quant παρέλαβε τη διάκριση OBE από τη Βασίλισσα Ελισάβετ το 1966 φορώντας ένα από τα knitted jersey φορέματα της collection της.
Η Mary Quant φρόντισε, επίσης, να αναδείξει ένα γυναικείο αξεσουάρ που έμεινε καιρό στο περιθώριο: τα καλσόν. Οι γυναίκες πριν από 60 χρόνια συνήθιζαν να φοράνε ψηλές κάλτσες και καλτσοδέτες, με πολύ δημοφιλή απόχρωση αυτή του δέρματος. Το μήκος της φούστας, βεβαίως, ως τότε εξυπηρετούσε αυτό το στιλ, αλλά οι ψηλές κάλτσες δεν προσέφεραν την ευελιξία ενός καλσόν και σίγουρα δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν τα μίνι στις σιλουέτες που σχεδίαζε η Quant. H σχεδιάστρια δεν εφηύρε το καλσόν (είχε προηγηθεί το αμερικάνικο "pantyhose"), αλλά βρήκε μία μοναδική ευκαιρία να το "σερβίρει" σε μοναδικά χρώματα (κίτρινο μουσταρδί, δαμασκινί και κόκκινο) και σχέδια, και σε πολύ πιο προσιτή τιμή απ' αυτή στην οποία πρωτοεμφανίστηκαν τα χρωματιστά καλσόν, σχεδόν τριπλάσια απ' αυτή στις κάλτσες. Για τον σκοπό της, συνεργάστηκε με τη Nylon Hosiery Company, σε μία μακρόχρονη συνεργασία για τη δημιουργία της σειρά καλσόν, η οποία επεκτάθηκε σε εσώρουχα και μαγιό. Καινοτόμα στάθηκε και η συσκευασία των προϊόντων με το χαρακτηριστικό logo της εταιρείας, τη μαργαρίτα.
Στις καινοτομίες της Quant ανήκουν, επίσης, τα εφαρμοστά ριμπ πουλόβερ, που η σχεδιάστρια εμπνεύστηκε όταν δοκίμασε να φορέσει ένα παιδικό πουλόβερ. Η ίδια στην αυτοβιογραφία της Quant by Quant (1966) είχε πει: "Φόρεσα για πλάκα το πουλόβερ ενός 8χρονου παιδιού κι αμέσως μαγεύτηκα!". Τα skinny ribs της Mary Quant, που η σχεδιάστρια συνδύαζε με pinafore φορέματα, φούστες και σακάκια των collections της, απέκτησαν τεράστια ζήτηση και έκαναν τάση ένα σχέδιο που θεωρείται πλέον διαχρονικό.
Τα αδιάβροχα από PVC και η συλλογή της "Wet Collection" (1963) από χρωματιστά PVC πανωφόρια κι άλλα ενδύματα, όπως φορέματα, έκαναν το δικό τους breakthrough στη μόδα και τις τάσεις της εποχής. Και έφεραν μία ακόμα κερδοφόρα συνεργασία για την εταιρεία της, αυτή τη φορά με την Alligator Rainwear, με την οποία δημιούργησαν συλλογές χρωματιστών PVC αδιάβροχων παλτό που εμφανίζονταν με χρωματικές αντιθέσεις σε γιακάδες και μανίκια, με φερμουάρ και κάπες. Φυσικά, και τα κομμάτια αυτής της συλλογής λατρεύτηκαν ευλαβικά.
Τέλος, στη Mary Quant χρεώνεται ένα ακόμα δημοφιλές κομμάτι ένδυσης: τα hotpants. Τα πολύ κοντά σορτς, βεβαίως, ήρθαν ως μέρος της συλλογής loungewear που εμπνεύστηκε από ένα ταξίδι της στις Η.Π.Α. Εκεί, λοιπόν, γύρω στο 1965 ανακάλυψε το "home-wear" και αποφάσισε να φέρει το πρότζεκ στην Ευρώπη καταθέτοντας τα σούπερ μοντέρνα σχέδιά της. Η συλλογή της περιλάμβανε συνδυασμούς από ζέρσεϊ tops και hotpants σε πλεκτό ζέρσεϊ, μπουστάκια, σλιπάκια, κάλτσες, ολόσωμες πετσετέ κοντές φόρμες και ολόσωμες φόρμες που θύμιζαν τα βρεφικά "Babygro". Τα loungewear της Quant μπέρδεψαν τόσο τους καταστηματάρχες που δεν ήξεραν σε ποιο τμήμα να τα πουλήσουν, στα εσώρουχα ή στα πλεκτά; "Καθώς μού αρέσει να ξεπερνώ τα όρια, όλο αυτό ήταν διασκεδαστικό. Σύντομα η collection διαφημίστηκε ως "underwear as outerwear" και το αντίστροφο", θα γράψει η σχεδιάστρια τη βιογραφία της.
Πέρα από το fashion
Τη χρυσή δεκαετία των '60s, η εταιρεία της επεκτάθηκε και σε άλλους κλάδους: το 1966 λανσάρει τα Mary Quant Cosmetics, κάνοντας την είσοδό της στη βιομηχανία της ομορφιάς, κι αποδείχτηκε από τις πιο κερδοφόρες επενδύσεις της, με την εταιρεία να μετρά σήμερα στην Ιαπωνία 200 καταστήματα.
Στις δεκαετίες του '70 και του '80, σχεδίασε, μεταξύ άλλων, σειρές με λευκά είδη για το σπίτι, παπούτσια, καπέλα, κοσμήματα, γραβάτες για άνδρες και παιδικά ρούχα. Το 1988 σχεδίασε το εσωτερικό του αγαπημένου της αυτοκινήτου, Mini. Το 2000, στα 7οα της χρόνια, αποσύρθηκε από τη διεύθυνση της εταιρείας της Mary Quant Ltd, παραμένοντας ως σύμβουλος, και το 2015 πήρε τον τίτλο Dame από τη Βασίλισσα Ελισάβετ.
Η Mary Quant έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 93 ετών στο σπίτι της στο Surrey της Μεγάλης Βρετανίας στις 13 Απριλίου 2023.
*Με στοιχεία από το V&A, The Guardian