Μία συνέντευξη με την Donatella Versace δεν έχει νόημα παρά μόνο αν είναι πρόσωπο με πρόσωπο (το δικό της μαυρισμένο), αλλιώς χάνονται τουλάχιστον τα τρία τέταρτα της μοναδικής όσο και αναπόδραστα βιωματικής γοητείας που ασκεί η παρουσία της: η οξυζεναρισμένη ξανθιά κόμη, το μεγάλο χαμόγελο, τα ψηλοτάκουνα παπούτσια, το τεράστιο διαμάντι που κοσμεί ένα άψογα περιποιημένο δάχτυλο.
Αυτή είναι και η εικόνα που κυριαρχεί στο συλλογικό φαντασιακό τόσο για την Donatella όσο και για τον οίκο: σούπερ θηλυκή, σέξι, πλούσια – όχι μόνο σε χρήμα, αλλά και σε καθετί άλλο, όπως η ίδια θέλει να ερμηνεύεται ο όρος. Η επίδειξη Φ/Χ 2023 του Versace για πρώτη φορά δεν έγινε στο Μιλάνο, αλλά στο Λος Άντζελες, λίγο πριν από την 95η Τελετή Απονομής των βραβείων Όσκαρ. Η ίδια, καθισμένη στα κεντρικά γραφεία του οίκου στο Μιλάνο, –ένα κτίριο τόσο καινούριο που βρίσκεται ακόμη υπό κατασκευή–, τη χαρακτηρίζει ως "μια συναρπαστική πρόκληση". Είναι ντυμένη ως άψογη επιχειρηματίας, με μαύρο κοστούμι κι ένα κουμπί με το κεφάλι της Μέδουσας να κοσμεί τη λιλιπούτεια μέση της, με τα γνωστά ψηλοτάκουνα και τα μαλλιά της χρυσαφένια σαν αγαλματάκι Όσκαρ.
Ωστόσο, είναι νευρική. "Πάντα είμαι" λέει αναφερόμενη στις επιδείξεις στην πασαρέλα, οι οποίες αποτελούν σημείο αναφοράς για το πρόγραμμα της Εβδομάδας Μόδας του Μιλάνου. "Εκεί είμαστε όλοι μαζί, ενώ στο Λος Άντζελες ήμουν μόνη και όλη η προσοχή ήταν στραμμένη επάνω μου. Δεν μπορούσα να αποτύχω". Γιατί, λοιπόν, στο Λος Άντζελες; "Μου αρέσει να δοκιμάζω καινούρια πράγματα. Κι αυτό ήταν καινούριο". Το δικό της "comfort zone", όπως μου λέει, είναι το Μιλάνο, εκεί όπου ο αδελφός της Gianni Versace ξεκίνησε ως σχεδιαστής το 1972 κι εκείνη τον ακολούθησε το 1978, μετά τις σπουδές της στην ιταλική φιλολογία, όταν άνοιξε την πρώτη του μπουτίκ. Μέχρι το 1986 ο Versace ήταν αρκετά επιτυχημένος, ώστε να αποκτήσει ένα πολυτελές παλάτσο στη Via Gesù, τις πόρτες του οποίου διακοσμούσαν δύο μπρούντζινα κεφάλια Μέδουσας, την οποία ο Gianni καθιέρωσε ως το παγκοσμίως αναγνωρίσιμο λογότυπο του οίκου. Μετά τη δολοφονία του το 1997 η Donatella ανέλαβε τα ηνία και διεύρυνε τις δραστηριότητες της επιχείρησης, σε μια εποχή όπου οι συνθήκες δεν ευνοούσαν τη more-is-more αισθητική του Versace. Η Donatella όμως πάλεψε και τα κατάφερε. "Νιώθω υπεύθυνη απέναντι στον Gianni". Εκείνος θα ήταν περήφανος γι’ αυτήν, αφού το 2018 η οικογένεια Versace πούλησε το πλειοψηφικό πακέτο του οίκου στην αμερικανική κοινοπραξία Capri στην τιμή των 2,1 δισ. δολαρίων, ενώ την περασμένη χρονιά το brand ξεπέρασε το μαγικό νούμερο του 1 δισ. δολαρίων σε ετήσιες πωλήσεις.
Μπορεί ο οίκος Versace να μην είχε ξανακάνει επίδειξη στο Χόλιγουντ, δεν πρόκειται όμως ακριβώς για ξένο τόπο. Η φράση της Donatella "Έχω φίλους εκεί" είναι ευφημισμός, αν αναλογιστούμε τους παγκοσμίως γνωστούς δεσμούς του Versace με τις εκεί διασημότητες. Μην ξεχνάμε πως αυτός ήταν ο οίκος που τη δεκαετία του ’90 ανέβασε τα μοντέλα στο διεθνές στερέωμα όχι μόνο με τις αμοιβές που παρείχε, αλλά και χαρίζοντάς τους την αίγλη που μέχρι τότε μόνο οι κινηματογραφικοί ή μουσικοί αστέρες απολάμβαναν. Υπήρχαν, επίσης, και εξακολουθούν να υπάρχουν οι διαφημιστικές καμπάνιες στις οποίες συμμετέχουν άτομα που βρίσκονται κοντά στην οικογένεια, όπως η Μαντόνα, ο Έλτον Τζον, ο Σιλβέστερ Σταλόνε, η Ντέμι Μουρ, ο Πρινς και η Lady Gaga, η οποία το 2013 τίμησε την Donatella με τους στίχους: "She’s so rich and so blonde/She’s so fab, it’s beyond".
Όσο η Donatella Versace εργαζόταν δίπλα στον Gianni, ο Τύπος την παρουσίαζε ως "μούσα", δηλαδή ως μια γυναίκα που ενσάρκωνε το όραμα Versace χωρίς να κάνει τίποτα το ουσιαστικό, απλώς να περιφέρεται με την τέλεια εμφάνιση και να εμπνέει τον αδελφό της. Αν κάτι την ενοχλεί έως σήμερα είναι ακριβώς αυτή η παρεξήγηση, "ότι όσο ζούσε ο Gianni εγώ δεν εργαζόμουν σκληρά και δεν είχα συγκεκριμένο ρόλο".
Πώς θα περιέγραφε τη δουλειά της εκείνη την εποχή; "Βασάνιζα τον Gianni!" λέει δυνατά και μετά χαμογελάει καθώς θυμάται το ξεκίνημά της με τα αξεσουάρ του οίκου. Στα μέσα του ’90 σχεδίαζε επίσης τη σειρά Istante. Σήμερα τα αξεσουάρ
εκείνα βρίσκονται σε πρώτη ζήτηση στην αγορά vintage –backpacks, γάντια και μπότες ψηλές μέχρι το γόνατο, τσάντες, κοσμήματα. Και, φυσικά, ψηλοτάκουνα. "Εγώ το ξεκίνησα. Ο Gianni έλεγε πως δεν είναι δυνατόν να περπατήσεις με αυτά,
αλλά εγώ επέμενα πως όχι, είναι ακραίο αυτό που προτείνεις, οπότε ακραία πρέπει να είναι και τα παπούτσια. Ο Gianni δε χρειαζόταν να τον σπρώξω για να πάει μπροστά, εγώ όμως το έκανα: "Να κάνουμε περισσότερα, να κάνουμε περισσότερα".
Η Donatella λατρεύει το "περισσότερο" και τα άκρα. Η γραμμή που προτείνει για τη συλλογή Φ/Χ 2023 είναι ακραία σε απόλυτο βαθμό: πολλά έντονα κοψίματα, μεταξωτές τουαλέτες ανάλαφρες σαν φυσαλίδες, ύφασμα τυλιγμένο ξανά και
ξανά, κορσέδες στο χρώμα του δέρματος. Τα ίδια φανταχτερά και πολυδιάστατα υφάσματα χρησιμοποιήθηκαν και για τα ανδρικά πουκάμισα παραπέμποντας στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και την εκρηκτική επιτυχία του brand. Όλα τα ρούχα
είναι δημιουργίες στις οποίες χρησιμοποιούνται τεχνικές που συνήθως εφαρμόζονται για τη χειροποίητη γραμμή Atelier Versace, την οποία φορούν αρκετοί διάσημοι σε πρεμιέρες και μόλις το 0,01% των πλουσιότερων αυτού του πλανήτη στην καθημερινή τους ζωή. "Είναι κάτι που κάνουμε όλοι αυτή την εποχή: εμπνεόμαστε από το στυλ του δρόμου και το μετατρέπουμε σε κάτι ιδιαίτερα πολυτελές" εξηγεί η Donatella. Κάνει μια παύση. "Ήρθε η ώρα να επιστρέψουμε στην υψηλή ραπτική. Στο φόρεμα που σε κάνει να νιώθεις καλύτερα και πιο δυνατή, στο κομμάτι που δε σε αφήνει να χαθείς στο πλήθος".
Αν αυτό σημαίνει επιστροφή στην υψηλή μόδα, τότε σημαίνει και επιστροφή στην πεμπτουσία του Versace, ενός οίκου που θεμελιώθηκε στην ιδέα ότι τα ρούχα πρέπει να σε κάνουν να ξεχωρίζεις. "Ο Gianni είχε δεχτεί στην αρχή έντονη κριτική από τους Ιταλούς κυρίως δημοσιογράφους, οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι σχεδίαζε μόνο για τις σούπερ σέξι γυναίκες. Το chic τότε ήταν συνώνυμο του βαρετού και αόρατου κι ο Gianni δεν ήταν αυτό". Σταματάει. "Του είπα: "Κοίτα, θέλουμε να είμαστε γυναίκες, ορατές και χωρίς να φοβόμαστε τι θα σκεφτούν οι άλλοι για μας. Ποιος νοιάζεται;”". Σίγουρα όχι η Donatella. Οι συλλογές της τα τελευταία χρόνια έχουν όλο και περισσότερη αυτοπεποίθηση, χωρίς να στοχεύουν στο να δημιουργήσουν γούστα ή τάσεις, αλλά να τραβήξουν την προσοχή στο όνομα Versace στον συνωστισμένο διεθνή κόσμο της μόδας. Είναι γεμάτες χρώμα, έντονα σχέδια, με ρούχα σαν γλυπτά που αγκαλιάζουν μια ευρεία γκάμα γυναικείων σωματότυπων και, φυσικά, με τα υπερ-ψηλοτάκουνα, επιλογή της Donatella, που από μόνα τους αποτελούν σήμα κατατεθέν. Επίσης, η ίδια έχει ξεκινήσει μια διαδικασία αναφοράς στο παρελθόν του οίκου, τόσο προβάλλοντας τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Gianni αλλά και στη συνέχεια και τις δικές της, αφιερώνοντας μάλιστα μια συλλογή στο διάσημο, εμβληματικό, θα λέγαμε, φόρεμά της με σχέδια εμπνευσμένα από τη ζούγκλα, το οποίο είχε φορέσει η Τζένιφερ Λόπεζ στην απονομή των Grammys το 2000 και το οποίο είναι το αίτημα με τη μεγαλύτερη αναζήτηση στην ιστορία του Google που οδήγησε στη δημιουργία του Google Images.
"Δεν υπάρχει καλό και κακό γούστο" δηλώνει η Donatella. "Μου αρέσουν τα δυναμικά ρούχα. Δύναμη είναι η αίσθηση που δίνει στις γυναίκες αυτοπεποίθηση και ενισχύει τη θηλυκότητά τους. Και την εποχή εκείνη [όταν σχεδίαζε ο Gianni στα ’90s] όλα ήταν πολύ μπουρζουά. Έπρεπε να φοράς το κουστούμι, γκρι ή ό,τι άλλο, να είσαι chic και κομψή και με flat παπούτσια, κάτι που είναι OK για μένα". Ανασηκώνει τους ώμους και κάνει έναν μορφασμό που μόνο OK δεν υποδηλώνει. "Ήταν ανδρική κοινωνία. Δεν ήμασταν απελευθερωμένοι, αλλά συντηρητικοί. Οι γυναίκες είχαν πάψει να είναι σέξι. Προσπάθησα να τις κάνω να γίνουν, να σπρώξω [τον Gianni] να γίνει. Ήθελα ο οίκος να γιορτάζει το γυναικείο σώμα και οι γυναίκες να μην ντρέπονται να εκφράσουν αυτό που είναι".
Η Donatella σίγουρα δε φοβάται να δείξει στον κόσμο ποια είναι, με τους 10 εκατομμύρια followers στα κοινωνικά δίκτυα. Όταν της λέω ότι είναι διασημότητα, δυσανασχετεί. "Για μένα η δόξα είναι άβολη, δε με ενδιαφέρει. Με νοιάζει να υπάρχει μια πλατφόρμα να μιλάω με τους νέους ανθρώπους για καθετί που απασχολεί την κοινωνία: το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα, τον αδιανόητο ακόμη και σήμερα ρατσισμό των ανθρώπων. Και όχι μόνο να μιλάω, αλλά και να δρω". Υπό την αιγίδα της ο Versace συνεργάζεται με το Συμβούλιο Σχεδιαστών Μόδας της Αμερικής, ώστε να δίνεται μια υποτροφία και ένα συμβουλευτικό πρόγραμμα που θα βοηθά ΛΟΑΤΚΙ+ σπουδαστές και δημιουργούς να μπουν στη βιομηχανία της μόδας. Παράλληλα, υποστηρίζει την πρωτοβουλία του Ιδρύματος Elton John για το AIDS. Όλα αυτά η Donatella τα συνδέει με την υστεροφημία του Gianni, που δε δίσταζε να εκφραστεί και να μιλήσει ανοιχτά για το ποιον επέλεγε να αγαπά, την εποχή που πολλοί ομοφυλόφιλοι σχεδιαστές ήταν αναγκασμένοι να μένουν στη σκιά και στα αζήτητα.
Για την Donatella το Versace δεν είναι brand name. Είναι το όνομα της οικογένειάς της. Η ίδια δε μετράει τα χρόνια που είναι creative director του οίκου, αλλά αυτά που έχουν περάσει από τον θάνατο του Gianni. Εκείνος ήταν παραπάνω από αγαπημένος αδελφός για την Donatella. Το να δουλεύει μαζί του, παραδέχεται, ήταν "σχολή μόδας, αφού φυσικά ο Gianni γνώριζε περισσότερα από μένα για το κόψιμο και το ράψιμο, για το πώς να δημιουργήσεις ένα φόρεμα. Αλλά εγώ ήμουν αυτή που δεν ήθελε τον συμβιβασμό με την υπόλοιπη μόδα. Το να κάνεις τη γυναίκα σέξι – δεν ήταν κάτι κακό". Ας παραδεχτούμε ότι η Donatella Versace δεν ήταν μόνο μούσα. Αν έπρεπε να της αποδοθεί ένας χαρακτηρισμός, θα πρότεινα το "παραγωγός ενέργειας και δύναμης".
Από τον Alexander Fury
Φωτογραφίες: Agata Pospieszynska