Αν υπάρχει μία Εβδομάδα Μόδας που κάνει τον όρο "συμπερίληψη" να ακούγεται πολύ πιο διευρυμένος από την έννοια με την οποία χρησιμοποιείται στη μόδα – δηλαδή, τη συμμετοχή στα shows μοντέλων από κάθε ηλικιακή και φυλετική ομάδα και κάθε σωματικής διάπλασης, αυτή είναι της Νέας Υόρκης. Έχοντας διευθετήσει, εξάλλου, με επιτυχία το θέμα της εκπροσώπησης στις πασαρέλες της – τη στιγμή που άλλες μεγάλες fashion weeks ακόμα το διαπραγματεύονται (εξαιρείται αυτή της Κοπεγχάγης), οι Αμερικανοί φαίνεται να επεκτείνουν τον όρο σε κάτι ευρύτερο: την ίδια τη μόδα. Η New York Fashion Week, που πραγματοποιήθηκε από τις 10 έως της 15 Φεβρουαρίου φιλοξενώντας τις συλλογές της σεζόν Φ/Χ 2023, ήταν ένα εξαιρετικό δείγμα συμπερίληψης διαφορετικών στιλ, διαφορετικής αισθητικής, διαφορετικής φιλοσοφίας, διαφορετικής κουλτούρας, ένα μωσαϊκό ετερόκλητων προτάσεων, στο οποίο υπήρχε επαρκής χώρος τόσο για τη μόδα που σε κάνει να ονειρεύεσαι όσο και για τη "φορέσιμη" που ντύνει τη καθημερινότητα με σύγχρονο τρόπο.
Οι Η.Π.Α, ασφαλώς, αποτελούν ένα τεράστιο χωνευτήρι διαφορετικών πολιτισμών, με εμφανείς επιρροές τόσο από τους πρώτους εποίκους και τους μεταγενέστερους μετανάστες όσο και από Ιθαγενείς αλλά και την τεράστια ιστορία των δούλων που μεταφέρθηκαν στα εδάφη της από την Αφρική. Το πλούσιο πολυπολιτισμικό υπόβαθρο αντανακλάται σφόδρα και σ' αυτό που έχει να προσφέρει η χώρα μέσα από τη βιομηχανία της μόδας της. Από τη μία τα κλασικά American styles – με ρίζες τόσο τους πρώτους cowboys της Δύσης όσο και στην upper class αριστοκρατία των Ανατολικών Ακτών, στο glam που προσέφερε διαχρονικά το Hollywood και τα clubs της Νέας Υόρκης, αλλά και την κουλτούρα της hip hop και της ραπ που γεννήθηκε στο περιθώριο του american dream-, και από την άλλη τα προσωπικά βιώματα, οι παραδόσεις και οι συνήθειες που έφεραν μαζί τους οι μετανάστες και φροντίζουν να διατηρούν ζωντανά και να τιμούν μέσα από τις συλλογές τους σχεδιαστές πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς.
Τα shows της New York Fashion Week για τη σεζόν AW'23 ήταν μια μοναδική καλειδοσκοπική ματιά στη μόδα του σήμερα καθώς είχαν πολλές και διαφορετικές ιστορίες να διηγηθούν δοσμένες κάθε φορά μέσα από διαφορετικές οπτικές- άλλοτε ως το κλασικό runway άλλοτε ως ένα live σαν αυτό στο show της Gabriela Hearst, άλλοτε ως ένα διαδραστικό happening όπως της Batsheva και στην περίπτωση του Prabal Gurung ως ένα meditation session. Και κυρίως, να προτείνουν συλλογές στις οποίες χώρεσαν τα πάντα: από την εξόφθαλμη εκκεντρικότητα και το πληθωρικό glitz και glam, το χαοτικό grunge style – κι αυτό, εξάλλου, γέννημα θρέμμα της αμερικανικής κουλτούρας –, το glamorous goth και το dark sexiness, το στιλ των αυτοκρατορικών αυλών και τις "νεραϊδίσιες" στολές, την girly αθωότητα, τον twisted αισθησιασμό, τα "θεραπευτικά" μοτίβα και τις neon αποχρώσεις, τον next-level μινιμαλισμό, το επαναπροσδιορισμένο, αλλά πάντα δεξιοτεχνικό, tailoring και το αναθεωρημένο power dressing, την κλασική κομψότητα, την ομορφιά της αρχιτεκτονικής και τον παραμυθένιο φουτουρισμό, τη fun, δηλαδή, και ταυτόχρονα τη σοβαρή πλευρά της μόδας.
Τα shows και οι συλλογές που ξεχωρίσαμε
Αγνοώντας τη χρονολογική σειρά με την οποία παρουσιάστηκαν οι συλλογές, θα πιάναμε το νήμα απ' αυτή που (προσωπική άποψη) αποτέλεσε ίσως τον μεγάλο θρίαμβο της φετινής NWFW: η AW'23 συλλογή του Thom Browne, στην επιστροφή του σχεδιαστή στην Εβδομάδα Μόδας με τον ρόλο πλέον του Προέδρου του CFDA, ήταν μια μοναδική, καινούργια αφήγηση της ιστορίας του "Μικρού Πρίγκιπα". Ο σχεδιαστής μεταμόρφωσε ένα από τα δωμάτια του πολιτιστικού κέντρου The Shed στη Νέα Υόρκη στην έρημο που προσγειώθηκε το αεροπλάνο του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ– ένα αντίγραφο του ελικοφόρου αεροπλάνου, εξάλλου, είχε στηθεί στη μέση της σκηνής -, ενώ ο ουρανός ήταν στολισμένος με χάρτινα αντίγραφα πλανητών και αστεριών. Ο Browne, που έχει ξεχωρίσει για το δεξιοτεχνικό του tailoring, έστειλε τα μοντέλα του στη σκηνή ντυμένα με παραφουσκωμένες ολόσωμες φόρμες και μπότες που θυμίζουν αυτές των αστροναυτών, στραφταλιζέ φορέματα που θα μπορούσαν να ντύσουν διαγαλαξιακές πριγκίπισσες, αλλά και φορέματα με τυπώματα που θα μπορούσαν να έχουν ξεπηδήσει από την εικονογράφηση του εμβληματικού παραμυθιού. Επίσης, με πλήρως αποδομημένα κοστούμια όπου αλλού τα σακάκια παίρνουν τον ρόλο της φούστας και αλλού "δένουν" μεταξύ τους με διαφορετικά κομμάτια υφασμάτων (όπως tweed και pinstripes) σ' ένα ιδιόμορφο σοφιστικέ patchwork στιλ, με παλτό σε τεράστιους όγκους και χρυσά, κεντημένα στο χέρι headpieces που μόνο απαραίτητα μοιάζουν για να ολοκληρώσουν τη φαντασία που προσφέρουν στο ντύσιμο οι μετά- φουτουριστικές δημιουργίες του Browne. Όπως θα δηλώσει ο ίδιος στα παρασκήνια του show του "λατρεύω να δημιουργώ φαντασία, για μένα τα show αφορούν ξεκάθαρα τη δημιουργικότητα" και η δήλωσή του δεν θα μπορούσε να είναι πιο πιστή σ' αυτό που παρουσίασε στη Νέα Υόρκη, ως ίσως ο καλύτερος αφηγητής της σύγχρονης αμερικανικής μόδας αυτή τη στιγμή.
Από το μεταμοντέρνο διήγημα του Thom Brown, στο goth fairytale του οίκου Rodarte και τη γκλιτερόσκονη με την οποία πασπάλισε το εκτυφλωτικό σεπαρέ που έστησε στο νεοκλασικό κτίριο Williamsburgh Savings Bank. Οι goth αναφορές ήταν ξεκάθαρες μέσα από τα μαύρα μάξι φορέματα με λεπτομέρειες όπως τα μακριά bell sleeves, οι κάπες και τα βαθιά ντεκολτέ, και υφάσματα από βελούδο και δαντέλα, που σχεδίασαν οι Kate και Laura Mulleavy- και θα ζήλευε σίγουρα η Morticia Addams. Οι σχεδιάστριες του Rodarte, ωστόσο, δεν έμειναν μόνο στον εμφανή dark αισθησιασμό και το μυστήριο του black, αλλά πρόσφεραν και επιλογές, πάλι σε βραδινά φορέματα, με χρωματιστά στρας, metallic κρόσσια και τούλιια, ενώ μία σειρά από αέρινα φορέματα είχαν τυπωμένα επάνω τους σχέδια από νεράιδες που ζωγράφισε η μητέρα τους.
To brand Collina Strada, από την άλλη, αναβίωσε τη δική του εκδοχή της "Φάρμας των Ζώων", μεταμορφώνοντας τα μοντέλα του με το μακιγιάζ, τα ρούχα και τα αξεσουάρ σε αλλόκοτα πλάσματα της φύσης. Φυσικά, και τα ρούχα της συλλογής με τον τίτλο "Please Don't Eat My Friends", που μοιάζει βγαλμένος από ταινία τρόμου, ήταν διακοσμημένα με λεπτομέρειες που παραπέμπουν στη φυσιολογία των ζώων όπως προεκτάσεις στους ώμους που θυμίζουν κέρατα, animal print μοτίβα, προσθήκες στο πίσω μέρος που μιμούνται τις ουρές της σαύρας ή του λαγού και στάμπες με φιγούρες ζώων όπως ενός χάμστερ και ενός σκύλου (του ίδιου που πήρε μέρος στη πασαρέλα). Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στη συλλογή έδιναν ασφαλώς έμφαση στη βιωσιμότητα, καθώς για τη δημιουργία των ρούχων αξιοποιήθηκαν περισσεύματα υφασμάτων από μαλλί, βαμβάκι, ζακάρ και δαντέλα, όπως επίσης ανακυκλωμένα νήματα και βιοδιασπώμενο σατέν.
Από το βασίλειο των ζώων στην εκκεντρική "Φρουτοπία" του AREA που δημιούργησε ρούχα τα οποία αξιοποιούν τα σχήματα της μπανάνας, του καρπουζιού και του σταφυλιού για να ντύσουν τις τολμηρές fashionistas. "Τα φρούτα αντιπροσωπεύουν την αφθονία, τη γονιμότητα, τη ζωτικότητα και τη νιότη όπως επίσης τη θνητότητα και τον κύκλο της ζωής, όταν βρίσκονται σε φάση αποσύνθεσης", σχολίασαν στο Instagram οι σχεδιαστές του brand, Piotrek Panszczyk και Beckett Fogg. Για τις περίπλοκες δημιουργίες τους χρειάστηκε να καταφύγουν σε ποικίλες τεχνικές κεντητικής, διακόσμησης, μεταλλοτεχνίας και κατασκευής, υιοθετώντας τις σιλουέτες των φρούτων που αναφέραμε, ενώ δεν άφησαν εκτός μοτίβων και τις …φρουτόμυγες – το βουητό των οποίων, μάλιστα, συνόδευε ως ήχος τα μοντέλα στην πασαρέλα.
Ακόμα περισσότερη έμπνευση…
Μιλώντας, λοιπόν, για έμπνευση, οι σχεδιαστές στην Εβδομάδα Μόδας της Νέας Υόρκης σκόραραν ψηλά σε πρωτοτυπία. Οι συλλογές στις οποίες αναφερθήκαμε ήταν ένα χαρακτηριστικό δείγμα, αλλά όχι το μοναδικό. Ο LaQuan Smith, άλλο ένα ταλέντο της σύγχρονης αμερικανικής μόδας, οραματίστηκε τη σύγχρονη εκδοχή της Joan Collins στη "Δυναστεία". Το show του άνοιξε με το μοντέλο Frida Aasen να πετά το παλτό της από τον εξώστη στον χώρο του Rainbow Room που φιλοξένησε την πασαρέλα, ενώ από τα ηχεία ακουγόταν η "Alexis" να λέει "αυτό το σπίτι μου ανήκει!", και έπειτα να κατεβαίνει τις σκάλες φορώντας ένα little black dress και κρατώντας έναν χαρτοφύλακα. Το evening suiting, που όμως παραμένει θηλυκό και σέξι, ήταν το επίκεντρο της συλλογής του LaQuan Smith, όπως δήλωσε ο ίδιος.
Ο Dion Lee, σχεδιαστής- σταρ της underground αισθητικής και του πειραματισμού, πήρε έμπνευση από την έκδυση των ερπετών, και ειδικά τα φίδια που αλλάζουν δέρμα και αναγεννιούνται, και δημιούργησε φολιδωτά και snake skin κομμάτια, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζουν στην AW'23 collection του τα padded moto jackets, τα ασύμμετρα puffers (κάποια εντελώς διαφανή) και τα shearling πανωφόρια.
Η Carly Mark, πάλι, σχεδιάστρια του Puppets & Puppets (ίσως οι signature Cookie Bags να σας βοηθήσουν να καταλάβετε για ποιο brand μιλάμε) ήταν εικαστικός της σύγχρονης τέχνης πριν στραφεί στη μόδα και αυτό κάτι λέει για τις συλλογές της, που διακρίνονται από μια playful όσο και εκκεντρική διάθεση στο στιλ. Η AW'23 collection του Puppets & Puppets αντλεί έμπνευση από το νοσηρό θρίλερ του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ "Οι διχασμένοι" (Dead Ringers) και όσοι είναι γνώστες της ταινίας αντιλαμβάνονται αμέσως το gore που κρύβεται πίσω από τα red looks της συλλογής. Η αποτύπωση δε σε συγκεκριμένα κομμάτια λεπτομερειών του πίνακα The Operation του Gaspare Traversi, από το 1783, που απεικονίζει ένα άνδρα την στιγμή που υποβάλλεται σε επέμβαση χωρίς αναισθησία, απλά έρχεται να εντείνει την αίσθηση horror που αποπνέει η συλλογή, η οποία, όμως, αντισταθμίζεται από απολαυστικές λεπτομέρειες όπως τα χερούλια από μπανάνες και ακουστικά τηλεφώνου στις τσάντες, τα τριαντάφυλλα που διακοσμούν από bra tops μέχρι παπούτσια, αλλά και το μοτίβο "αβγά-μάτια" , το οποίο επαναφέρει η σχεδιάστρια από μία παλαιότερη συλλογή με τον τίτλο American Psycho(2020).
Τέλος, σε μία από τις πιο εκλεπτυσμένες και "φορέσιμες" συλλογές της NYFW, η Gabriela Hearst αναλαμβάνει να αποδώσει φόρο τιμής σε μία "άγνωστη" πρωτοπόρο του κινήματος του Μοντερνισμού, την Ιρλανδή καλλιτέχνη, αρχιτέκτονα και σχεδιάστρια επίπλων Eileen Gray, που έδρασε στα 1920s. Μελετώντας γυναίκες που η πατριαρχία φρόντισε ώστε να κρατήσει στα σκοτάδια το έργο τους ή ακόμα και να τους το κλέψει, η σχεδιάστρια που έχει ξεχωρίσει για τα διαχρονικά staples και την προσήλωσή της στη βιωσιμότητα, καταθέτει μία συλλογή στην οποία κυριαρχούν το ανδρόγυνο tailoring από υλικά όπως το recycled κασμίρ, τα δερμάτινα και τα πλεκτά κομμάτια – signature, εξάλλου, της αισθητικής της, σε μία παλέτα χρωμάτων που εμπνέεται από τα χρώματα στα έργα της Gray όπως το κόκκινο, το λευκό, το σοκολατί, το μουσταρδί και το κρεμ. Στα highlights της συλλογής το color-block μάξι knit jersey φόρεμα που θα μπορούσε κάλλιστα να έχει ξεπηδήσει από πίνακα του Piet Mondrian.
Και μερικές ακόμα …
– Ο Prabal Gurung εμπνέεται από τον διαλογισμό και τη νεπαλέζικη καταγωγή του και δημιουργεί τη συλλογή "Anichiya" που βασίζεται στη φιλοσοφική ιδέα της παροδικότητας. Ασυμμετρίες, ντραπέ, σατέν υφές, παστέλ και γήινες αποχρώσεις, και μοτίβα που εμπνέονται από τα φτερά των πεταλούδων αναλαμβάνουν να μετουσιώσουν το ντύσιμο σε μία θεραπευτική διαδικασία.
– Η Sandy Liang συνδυάζει στις συλλογές της την παιδική αθωότητα και τον ρομαντισμό με τον σύγχρονο δυναμισμό και για την AW'23 συλλογή της καταφεύγει στη girlhood μαγεία για να δημιουργήσει απροσδόκητους συνδυασμούς ανάμεσα σε δαντελένια slip dresses και puffer γιλέκα ή Broderie Anglaise παντελόνια με shearling μπουφάν, φορέματα από ταφτά με κορδέλες (καλλιστείων) περασμένες διαγωνίως και φιόγκους παντού, ενώ οι σατέν Mary Janes των συλλογών της, που θυμίζουν πουέντ και έγιναν must – have στο περσινό trend του balletcore, επέστρεψαν φορεμένες με γκέτες.
-O Sergio Hudson αντλεί έμπνευση από την γκαρνταρόμπα της Fran Drescher στη σειρά "Η Νταντά", της Hilary Banks στη σειρά " O Πρίγκιπας το Μπλε Αιρ" και της Barbie, και δημιουργεί retro chic κοστούμια και μίνι φορέματα που μοιάζουν βγαλμένα από τη neon παλέτα των Stabilo.
-O Brandon Maxwell γράφει μία next-level εκδοχή του μινιμαλισμού προτείνοντας tuxedo με βερμούδες και leather sets που η low- key luxe αισθητική θα μπορούσε να κάνει σημαία της, ενώ ο Michael Kors υπογράφει το urban bohemian στιλ του 2023.
-Ο Wes Gordon φαντάζεται τη μοντέρνα εκδοχή της Αυτοκράτειρας Σίσσυς της Αυστρίας και δημιουργεί για την AW'23 συλλογή της Carolina Herrera high drama φορέματα που χαρακτηρίζονται από πλούσιο όγκο, τούλι και tapisserie μοτίβα σε ποπ χρώματα, ενώ το νεοϋρκέζικο brand The Blonds προτείνει τη δική του high drama extravaganza με μια συλλογή αφιερωμένη στα διαμάντια και τους πολύτιμους λίθους- και όλη τη δυνατή λάμψη που μπορεί να συγκεντρώσει πάνω της μία εμφάνιση.
-Το brand Coach αποτίνει φόρο τιμής στα classic American styles και δίνει έμφαση στο ντένιμ, η Tory Burch δημιουργεί μια συλλογή όπου ανεπαίσθητες λεπτομέρειες όπως οι στραβά φορεμένες ζώνες, οι ξεκούμποτες μανσέτες, οι μισάνοιχτες τσάντες, τα φορέματα φορεμένα μπρος- πίσω και τα κομπινεζόν μέσα – έξω, ακόμα και οι ρωγμές στα τακούνια των παπουτσιών, καταδεικνύουν την ευθραστότητα της τελειότητας στο στιλ που μπορεί εν τέλει να είναι και γοητευτική, ενώ ο Proenza Schouler συνεχίζει την υπέροχη ιστορία των αναβαθμισμένων staples και της σύγχρονης with a twist κομψότητας επιλέγοντας οικεία του πρόσωπα όπως η Chloe Sevigny – η οποία φοράει τα ρούχα των Jack McCollough και Lazaro Hernandez από τότε που ξεκίνησε το brand, 20 χρόνια πριν- για να παρουσιάσουν αυτό που οι σχεδιαστές αποκάλεσαν "μία προσωπική συλλογή με κομμάτια που αξιοποιούν τα δικά μας, οικεία υλικά και όχι κάτι εντελώς καινούργιο".
