Ο Μέμος Μπεγνής και ο Ιωάννης Αθανασόπουλος παραχώρησαν μια συνέντευξη στη Μαρία Λυσάνδρου και το περιοδικό "Plan be", που κυκλοφόρησε με τον "Ελεύθερο Τύπο". Οι ηθοποιοί μίλησαν με αφορμή την παράσταση "Μπεντ" στην οποία πρωταγωνιστούν για τα μηνύματα που περνάει το έργο και πόσο σημερινό μοιάζει να είναι.
Η ιστορία του "Μπεντ" διαδραματίζεται το 1934, την περίοδο του Μεσοπολέμου, σε μία εποχή κοινωνικά ιδιαίτερη. Σήμερα, το 2022, κοντά 100 χρόνια μετά, πόσο έχουν αλλάξει, τελικά, τα πράγματα;
Μέμος: Aυτό που εγώ λέω πάντα είναι ότι, ενώ το "περιτύλιγμα" της εποχής είναι διαφορετικό και, φαινομενικά, έχουν αλλάξει πολλά, η ουσία και ο πυρήνας μένουν τα ίδια. Αυτό το έργο μπορεί να είναι η ιστορία δύο ανδρών που ερωτεύονται στο Νταχάου, αλλά στην πραγματικότητα δεν έχει καμία σχέση με την ουσία του έργου. Οι έννοιες που πραγματεύεται το έργο είναι η βία, ο φασισμός, η έλλειψη ελευθερίας έκφρασης, οι φοβίες, η ομοφοβία, η μοναξιά, τα ναρκωτικά, ο ρατσισμός… Είναι σαν να έχουν περάσει αυτά τα σχεδόν 100 χρόνια και να μην έχει αλλάξει τίποτα. Αν ξεφύγουμε από το θέμα του έργου και δούμε πώς φερόμαστε στον συνάνθρωπό μας, πώς φερόμαστε στα ζώα, πώς φερόμαστε στη φύση, τι καταστροφές συνεχίζουμε να κάνουμε, αγνοώντας αυτό το "καμπανάκι" που χτυπάει, για μένα αποδεικνύει ότι, ως είδος, αποτύχαμε. Αυτό το έργο, λοιπόν, είναι μια αφορμή να περάσουμε αυτά τα μηνύματα στον κόσμο και να πούμε "Παιδιά, δεν πάμε καλά…". Το έργο αυτό είναι σαν να γράφτηκε χτες!
Μα αυτό είναι που το καθιστά, τελικά, και τόσο επίκαιρο. Ίσως μόνο το στρατόπεδο συγκέντρωσης να δίνει το στίγμα της εποχής του έργου. Κατά τα άλλα...
Ιωάννης: Μα, αν το καλοσκεφτούμε, και τώρα υπάρχουν μέρη όπου ένας άνθρωπος μπορεί να κακοποιείται – σε ένα σχολείο, σε μια πλατεία, σε ένα μπαρ, στο σπίτι του…
Μέμος: Αυτό που γίνεται, ας πούμε, με τις γυναίκες στο Ιράν δεν είναι ένα τεράστιο "στρατόπεδο συγκέντρωσης", όπου αυτός που λέει τη γνώμη του εκτελείται; Δεν είναι τραγικό να το βλέπουμε αυτό το 2022; Δύο ομοφυλόφιλα αγόρια που πήδηξαν από τη γέφυρα στην Αρμενία, επειδή ποινικοποιήθηκε η ομοφυλοφιλία το 2022, δεν είναι "στρατόπεδο συγκέντρωσης";
Ιωάννης: Γι' αυτό είναι τόσο επίκαιρο το έργο. Και δεν φαίνεται να αλλάζει γρήγορα αυτό… Υποτίθεται ότι στηριζόμαστε στα νέα παιδιά, αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά προβλήματα, πολλά κωλύματα. Αυτό το έργο μπορεί να είναι μια ελπίδα ότι ίσως, σε κάποια στιγμή, το διαφορετικό να κερδίσει. Εγώ είμαι λίγο απαισιόδοξος – θεωρώ ότι είναι πολύ αργά τα βήματα της εξέλιξης και της αλλαγής…
Μέμος: Αν και βρίσκω πολλά κακά σ' αυτή την άμεση υπερπληροφόρηση που έχουμε μέσω Ίντερνετ, βρίσκω και ένα καλό στο ότι μαθαίνουμε πλέον τα πάντα σε δευτερόλεπτα: τα νέα παιδιά, στα οποία εναποθέτουμε τις ελπίδες μας ότι θα είναι οι καλύτεροι πολίτες του αύριο, παίρνουν πιο εύκολα τα ερεθίσματα, βλέποντας άμεσα τα αποτελέσματα διάφορων κακών συμπεριφορών, ώστε να μπορέσουν να τις επεξεργαστούν και να τις απορρίψουν.
Ιωάννης: Παίζει ρόλο, όμως, και το πώς έχεις μεγαλώσει, έτσι…; Γιατί μιλάμε για νέες γενιές, αλλά κι αυτές κάπως έχουν μορφωθεί και "εκπαιδευτεί"…
Γιατί λίγες είναι οι φορές που παρατηρείς απαράδεκτες συμπεριφορές από νέα παιδιά, τα οποία υποτίθεται ότι έπρεπε να έχουν πιο "ανοιχτό" μυαλό;
Μέμος: Η Παιδεία είναι τα πάντα! Έχει μεγάλη σημασία τι ερεθίσματα θα έχεις, τι προσλαμβάνουσες θα έχεις, τι θα σου "περάσουν" οι γονείς σου ως ιδέες, ως τρόπο ζωής. Αν σε μια οικογένεια γελάνε επειδή ένα παιδί είναι χοντρό, ή ο πατέρας χτυπάει τη μάνα, ή υπάρχει λεκτική βία, τότε και το παιδί κάπως έτσι θα λειτουργήσει μεγαλώνοντας: θα βρίζει και θα ξεφτιλίζει τους ανθρώπους. Αν τον ομοφυλόφιλο τον λένε "αδελφή" και "π@@@η", αυτό θα λέει και το παιδί…
Ιωάννης: Επιπλέον, θέλω εδώ να πω πόσο σημαντική είναι και η αποδοχή τού τι είμαστε. Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν αποδέχονται την ταυτότητά τους, λόγω φόβου, λόγω…Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν μπορούν να πουν "είμαι ομοφυλόφιλος" και κάνουν τα πάντα για να το κρύψουν. Γι' αυτό, βλέπεις, παντρεύονται, κάνουν παιδιά και έχουν παράλληλα δεύτερες ζωές. Γιατί κάτι πρέπει να δείξουν στην οικογένεια και στο σόι…
Πάντως, είναι φοβερό πόσο η "διαφορετικότητα", ως όρος, "παίζει" πολύ τα τελευταία χρόνια σε καμπάνιες περί συμπερίληψης και αποδοχής του διαφορετικού. Ωραία τα λέμε αυτά… στην πράξη όμως;
Μέμος: Τουλάχιστον άρχισε να λέγεται! Είναι ένα βήμα κι αυτό… Εγώ θα ήθελα μια κοινωνία όπου δεν θα υπάρχει η λέξη "διαφορετικότητα", δεν θα έπρεπε καν να το συζητάμε! Τι να λέμε, δηλαδή… "αυτός είναι μαύρος, αυτός είναι γκέι…"; Και; Γιατί το συζητάμε ακόμα αυτό;